Büyük Şirk İle Küçük Şirk Arasındaki Fark

Sözlükte; Şirk ''şerike'' fiilinin mazdarı olup denk, eşit, benzer, ortak olmak ve ortaklık manasındadır. Şirkle aynı kökten olan şirket ve müşareket sözlükte; Mülk ve saltanatta ortak olmak demektir.

Şirk koşana müşrik ve şirk koşulana şerik denilir.

Istılahda; Allah'ın zatında, isimlerinde, sıfatlarında ve fiillerinde bir başkasına ortak, denk ya da ona benzer olduğuna inanmaktır.

Şirk; Allah'ın ilahi özelliğini bir başkasına tanıyarak o kimseye ilahi ve rabbani yetkiyi vermektir. Kim ilahi özellikleri bir başkasına tanıyorsa kendisi müşrik ilahi makama oturttuğu kimse ise şerik yani şirk koşulan bir ilahı olmuş olur.

1-Büyük şirk kişiyi islam dininden çıkarır iken, küçük şirk ise günah olmakla beraber dinden çıkartmaz.

وَمَٓا اُمِرُٓوا اِلَّا لِيَعْبُدُوا اللّٰهَ مُخْلِص۪ينَ لَهُ الدّ۪ينَ حُنَفَٓاءَ وَيُق۪يمُوا الصَّلٰوةَ وَيُؤْتُوا الزَّكٰوةَ وَذٰلِكَ د۪ينُ الْقَيِّمَةِۜ 

 Hâlbuki onlar, ancak dini O’na halis kılan hanifler olarak Allah’a ibadet etmekle, namazı dosdoğru kılıp, zekâtı vermekle emrolunmuşlardı. İşte dosdoğru din budur. (Beyyine, 5)

2- Büyük şirk bütün amelleri boşa çıkarır iken, küçük şirk bütün amelleri boşa çıkartmaz.

 وَلَقَدْ اُو۫حِيَ اِلَيْكَ وَاِلَى الَّذٖينَ مِنْ قَبْلِكَۚ لَئِنْ اَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرٖينَ 

Sana ve senden öncekilere şöyle vahyedildi: Eğer Allah’a ortak koşarsan bilmiş ol ki yaptıkların boşa gidecek ve mutlaka hüsrana uğrayanlardan olacaksın.  (Zümer:65)

3- Büyük şirk sebebiyle bir kimsenin canı ve malı bu helal iken, küçük şirk sebebiyle haramdır.

"من قال لا إله إلا الله، وكَفَرَ بما يُعْبَدُ من دون الله حَرُمَ مالُه ودمُه وحِسابُه على الله 

Kim Allah’tan başka hakkıyla ibadete layık hiçbir ilâh yoktur der ve Allah’tan başka ibadet edilenleri inkâr ederse, o kimsenin malı ve kanı haram olur. Onun, (gizli hallerinin) hesabı ise Allah’a âittir. (Müslim)

4- Büyük şirk kişiyi ebedi cehennemde kalmasına sebep iken, küçük şirk kişiyi cehenneme girse dahi ebedi bir şekilde cehennemde kalmaz.

وَمَٓا اُمِرُٓوا اِلَّا لِيَعْبُدُوا اللّٰهَ مُخْلِص۪ينَ لَهُ الدّ۪ينَ حُنَفَٓاءَ وَيُق۪يمُوا الصَّلٰوةَ وَيُؤْتُوا الزَّكٰوةَ وَذٰلِكَ د۪ينُ الْقَيِّمَةِۜ 

 Hâlbuki onlar, ancak dini O’na halis kılan hanifler olarak Allah’a ibadet etmekle, namazı dosdoğru kılıp, zekâtı vermekle emrolunmuşlardı. İşte dosdoğru din budur. (Beyyine, 5)

 مَنْ مَات لاَ يُشرِكُ بِاللَّه شَيْئاً دخَلَ الجَنَّةَ ، وَمَنْ ماتَ يُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً ، دَخَلَ النَّارَ » رواه مُسلم 

Câbir İbni Abdullah radıyallahu anh şöyle dedi:

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e bir bedevî geldi ve:

– Ey Allah’ın Resûlü! Kişinin cennete veya cehenneme girmesini gerektiren iki  etken nedir? diye sordu.

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem:

– “Allah’a ortak koşmadan ölen cennete girer; Allah’a şirk koşarak ölen de cehennemi boylar” buyurdu.

(Müslim, Îmân 151)

5- Büyük şirk işleyen kimseye düşmanlık vacip iken, küçük şirk işleyen kimseye düşmanlık söz konusu olmaz.

 لَا تَتَّخِذُوا عَدُوّ۪ي وَعَدُوَّكُمْ اَوْلِيَٓاءَ

Ey iman edenler! Benim ve sizlerin düşmanı olan kimseleri veli/dost edinmeyin.  (Mümtehine, 1)

6- Büyük şirk işleyen kimse miras hakkını kaybeder iken, küçük şirk mirası helal kılar.

7- Büyük şirk işleyen kimseler kafirlerin haklarına sahip iken, küçük şirk işleyenler Müslümanların haklarına sahip olurlar.

8- Büyük şirk işleyen kimseye müşrik ismi verilir iken, küçük şey isteyen kimseye müşrik ismi verilmez.

وَمَا يُؤْمِنُ اَكْثَرُهُمْ بِاللّٰهِ اِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ

 Onların çoğu ortak koşmadan Allah’a iman etmezler. (Yusuf:106)

9- Büyük şirk işleyen kimseye Müslüman kadınla evlenemez iken, küçük şirk işleyen bir kimse evlenebilir.

10- Büyük şirk işleyen kimselerle ittifak, yardım ve dostluk haram iken, küçük şirk işleyen kimseler için helaldir.

11- Büyük şirk işleyen Allah'ın ebedi gazabını celp eder iken, küçük şirk işleyen kimse için bu söz konusu olmaz.

فَمَنْ كَانَ يَرْجُوا لِقَٓاءَ رَبِّهٖ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صَالِحاً وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهٖٓ اَحَداً

Artık her kim rabbine kavuşmayı bekliyorsa dünya ve âhirete yararlı iş yapsın ve rabbine ibadette hiçbir şeyi ortak koşmasın.” (Kehf:110)

12- Büyük şirk işleyeni Allah affetmez iken, küçük şirk işleyeni Allah dilerse affeder.

13- Büyük şirk en büyük günah iken, küçük şirk küçük günahlardandır.

أَىُّ الذَّنْبِ أَعْظَمُ عِنْدَ اللَّهِ قَالَ « أَنْ تَجْعَلَ لِلَّهِ نِدًّا وَهُوَ خَلَقَكَ

 Rasullulah aleyhi selatu vesselama soruldu! Allah katınde en büyük günah hangisidir?

  Seni Allah yaratmışken ona ortak koşmandır. (Muslim)

وَاِذْ قَالَ لُقْمٰنُ لِابْنِهٖ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللّٰهِؕ اِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظٖيمٌ

Lokmân oğluna öğüt verirken ona şöyle dedi: “Sevgili oğlum! Allah’a ortak koşma; çünkü O’na ortak koşmak kesinlikle çok büyük bir haksızlıktır.”  (Lokman:13)

Gürsel Gürbüz